از گنج گیلانی تا فرهنگ هیرکانی - هدا بلاگ

یکی از اهداف توسعه در ایران توسعه فرهنگی ست که پیش فرض ها و ابعاد گوناگونی دارد و توجه به حفظ محیط طبیعی یکی از وجوه توسعه فرهنگی است. درواقع توسعه فرهنگی در یک سرزمین روزی حاصل خواهد شد که محیط طبیعی و محیط فرهنگی آن با یکدیگر پیوند خورده باشند و در راستای هم حفظ شوند. ثبت جنگل های هیرکانی به عنوان یکی از میراث کهن ایران زمین و گیلان، در فهرست میراث جهانی در چهل و سومین گردهمایی جهانی یونسکو فرصت خوبی برای حفظ و احیای جنگل های گیلان و ایجاد هم گرایی لازم مابین عوامل مرتبط این حوزه است.

هیرکان از نام قدیم گرگان گرفته شده است و به معنی سرزمین گرگ هاست. جنگل های هیرکانی، منطقه ای جنگلی در کرانه جنوبی دریای کاسپین و بخش شمالی رشته کوه های البرز که غنا فرهنگی و تنوع زیستی، گونه های بومی نادر و منحصربه فرد گیاهی و جانوری و زیبایی حیرت انگیز طبیعی اش چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند. این جنگل ها نوار سبزی به طول 850 کیلومتر و مساحت یک میلیون و 850 هزار هکتار هستند که سواحل جنوبی دریای کاسپین را پوشانده اند و باقی مانده جنگل های پهن برگ خزان کننده از دوران سوم زمین شناسی هستند و فرآیند تکامل آن ها از 25 تا 50 میلیون سال پیش به شکل طبیعی و پیوسته ادامه یافته است. بسیاری از گونه های گیاهی موجود در این جنگل ها امروزه به صورت فسیل در اروپا یافت می شوند به همین دلیل از این جنگل ها به عنوان فسیل زنده یا موزه طبیعی یاد می شود.

از مجموع 12 سایت در سه استان گیلان، مازندران و گلستان، 3 سایت سیاه رود رودبار، گشت رودخان و لیسار در استان گیلان قرار دارند. سایت لیسار و گشت رودخان شمالی ترین و غربی ترین سایت های معرفی شده هستند. سیاه رود رودبار نیز با دارا بودن توده جنگلی کوهستانی بسیار منحصربه فرد و تنوع اقلیمی، یکی دیگر از سایت های قرارگرفته در این فهرست است.

ثبت جنگل های هیرکانی فرصتی مناسب برای پیوند داشته های طبیعی گیلان با گنج گران بهای فرهنگ آن است. تلاقی طبیعت به عنوان زیستگاه اصلی مردمان این سرزمین، با داشته های فرهنگی آن می تواند نقطه عطفی در تغییر نگاه و چگونگی توسعه در استان گیلان باشد. برای نیل به این هدف تحلیل و تفسیر اهمیت این جنگل ها، تبیین فرهنگ هیرکانی و برنامه ریزی توسعه محور با رویکرد پایدار، حفظ محیط زیست و آموزش همگانی وظیفه ای خطیر بر دوش دستگاه های اجرایی، تشکل های مردمی و فعالان این حوزه است.

توجه ویژه به راهکارها و راهبردهای حفظ و نگهداری این میراث طبیعی فرهنگی در مواجهه با بلایای طبیعی و غیرطبیعی، احیاء، رشد و نمو فرهنگ آن از آداب و رسوم منطقه گرفته تا تولیدات فرهنگی، هنری و صنایع دستی با تکیه بر ظرفیت های جوامع محلی و استفاده از پتانسیل های مغفول گردشگری پایدار، مجموع فعالیت هایی است که می تواند ما را در حفظ این گنج گیلانی یاری نماید. به همین منظور اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با راه اندازی دفتر پایگاه جنگل های هیرکانی گیلان و افتتاح آن در اول تیرماه 1399 در موزه میراث روستایی به صورت هدفمند برای تحقق این مهم برنامه ریزی و فعالیت خواهد نمود.

* مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان گیلان

گروه ساختمانی آبان: گروه ساختمانی آبان: بازسازی ساختمان و تعمیرات جزئی و کلی و طراحی ویلا و فضای سبز و روف گاردن، طراحی الاچیق، فروش درب های ضد سرقت را از ما بخواهید.