سوغات و صنایع دستی بیرجند Birjand - هدا بلاگ

عناب بیرجند

یکی از معروفترین سوغاتی های شهر بیرجند عناب است. شاید بسیاری از شما اطلاع نداشته باشید که برترین عناب کشور در بیرجند و شهرستان های اطراف آن فراوری میگردد و سهم مهمی در بخش صادرات دارد. فصل فراوری آن اواخر تابستان و اوایل پاییز است. عناب جز آن دسته از خشکبار است که همه به آن علاقه دارند و فواید بسیاری دارد.

زعفران

این گیاه خوش رنگ، از گیاهان بومی ایران است و به علت محدودیت در کشت و فراوری، جزو مواد غذایی گران قیمت به شمار می رود. از آنجایی که زعفران در منطقه ها کویری به عمل می آید به طلای سرخ کویر معروفیت دارد. ایران مقام اول فراوری زعفران را در جهان دارد و بیش از 90 درصد از مجموع فراوری جهانی را به خود اختصاص داده است. استان خراسان جنوبی بعد از استان خراسان رضوی، دومین فراورینماینده زعفران در ایران است و کشت زعفران در این استان، بیش از 700 سال قدمت دارد.

زرشک

کشور ایران بزرگ ترین فراورینماینده زرشک در جهان است و شهرستان قائنات استان خراسان جنوبی با دارا بودن 97 درصد از اراضی زیرکشت این محصول، 95 درصد زرشک کشور را فراوری می نماید. برداشت زرشک از مهر شروع می گردد. به علت تیغ دار بودن درختچه زرشک، برداشت آن کار بسیار دشواری است به همین جهت، تمامی اعضای خانواده کشاورزان در آن شرکت دارند. زرشک بی دانه قائنات از سوغاتی های پرطرفدار استان خراسان جنوبی است.

کشک و قره قوروت

نام کشک بیرجندی را بسیار شنیده باشید. کشک ها بیرجند انواع مختلفی ازنظر شکل ظاهر و طعم دارد. کشک سفید که از مواد لبنی تهیه می گردد و نوع دوم که بیشتر مختص این منطقه است، کشک زرد است که به صورت پودر زردرنگی در دسترس است و از آرد و ادویه و نمک درست می گردد و غذاهای خوشمزه ای می توان از آن تهیه کرد.

سنجد بیرجند

سنجد سوغاتی خوشمزه شهر بیرجند است که در سفره های هفت سین ما ایرانی ها هر ساله حضور دارد. این محصول خوشمزه پر از خاصیت های فراوانی است که موجب می گردد مصرف آن را به همه افراد از جمله پیر و جوان پیشنهاد کنیم. اگر به بیرجند رفتید از خرید سنجدهای تازه غافل نشوید و آن را به عنوان سوغات ناب این استان بهمراه داشته باشید. از خاصیت های سنجد می توان به ضدیرقان، جلوگیری از سرطان پروستات، تب بر، از بین برنده ورم کیسه صفرا، گرم نماینده کلیه، شست و شوی معده و ضد بلغم است. با این همه خاصیت از قرار دادن این خوراکی خوشمزه در وعده های غذایی خود اجتناب نکنید.

صنایع دستی

صنایع دستی یکی از منابع درآمدزایی مردم منطقه بیرجند است و بسیاری از مردم این منطقه از این روش امرارمعاش می نمایند. ازجمله صنایع دستی که در این منطقه رواج دارد، می توان به سفالگری، جاجیم بافی، حوله بافی، سیاه چادر بافی، سفره بافی، گبه بافی، قلم زنی، گلیم بافی، نمدمالی و خراطی سنتی اشاره نمود.

قالی بافی بیرجند

قالی بافی یکی از هنرهای رایج در بیشتر شهرها و منطقه ها ایران است و هنرمندان بسیاری هم در این بیرجند و شهر و روستاهای خراسان جنوبی به این هنر مشغول هستند. این بافته داری از پشم با پرز ها بلند که زینت بخش تمام خانه های ایرانی است در شهر بیرجند قدمتی بیش از 1000 سال دارد. از نظر ویژگی های فنی، نوع بافت قالی در خراسان جنوبی ترکی و فارسی است و نقشه هایی چون ریزه ماهی به شکل لچک ترنج، کف ساده، کله اسبی، بته جقه و … استفاده می شوند. قالی بافی در استان خراسان جنوبی همچنان پا برجاست و قالی های بافته شده در شهرهای مود و درخش از معروفیت جهانی برخوردار هستند.

پلاس بافی بیرجند

پلاس از دیگر زیراندازهای دست بافی است که از موی بز تهیه می گردد. پلاس معمولا بعنوان زیرانداز یا خیمه، چادر و … استفاده می گردد. تمام مواد استفاده شده بافت پلاس طبیعی هستند و این یکی از مزیت های پلاس است. رنگ پلاس های بافته شده در بیرجند از مشکی تا کرم روشن هستند و نحوه بافت بشکلی است که از هر رنگ بخش های باریکی بافته می شوند که هر کدام رنگ متفاوتی را دارند و زمانی که در کنار یکدیگر قرار می گیرند، زیبایی چشم نوازی را به آن می دهند. در شهرهای نهبندان و سر بیشه بافت پلاس ها بیشتر رونق دارند.

رودوزی

رودوزی های سنتی یکی دیگر از صنایع دستی معروف خراسان جنوبی است، رودوزی سنتی، هنر آراستن روی پارچه های ساده با بهره گیری از نخ های الوان و با سوزن و قلاب است. تهیه نمایندگان آن با صبر و شکیبایی بخیه های ظریفی به منسوجات ساده می زنند و اثر زیبایی خلق می نمایند.آنچه برای این هنر استفاده می گردد، پارچه و نخ از جنس هایی همانند ابریشم، پنبه ای، فلز و سنگ های تزئینی است. از این پارچه ها در تهیه رومیزی، روتختی و حتی دوخت لباس های مختلف استفاده می گردد.

حصیربافی

یکی دیگر از صنایع دستی بیرجند حصیربافی است. هنر بافت حصیر را شاید بتوان یکی از قدیمی ترین هنرهای خراسان جنوبی دانست. هنرمندان محصولات مورد استفاده یا تزئیناتی را با برگ انواع درختان می بافند که رایج ترین برگ مورداستفاده در این منطقه درخت خرما است. حصیربافی در شهرستان هایی مانند طبس و نهبندان رواج دارد.