طرحی برای نوسازی خانه کلنگی جشنواره موسیقی - هدا بلاگ

جهت دریافت خدمات آلاچیق پشت بامی با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. هر گونه خدمات طراحی و اجرای آلاچیق های مختلف را به ما بسپارید.

به گزارش خبرنگاران، آخرین جلسه شورای ارزیابی سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر، یکشنبه هفتم اردیبهشت با حضور چند تن از اعضای شورای ارزیابی سی و پنجمین جشنواره موسیقی فجر برگزار و مقرر شد بر اساس آیین نامه این جشنواره، نظرات نهایی شورا درباره این دوره جمع بندی و به معاونت امور هنری ارائه گردد.

آخرین دوره از جشنواره موسیقی فجر اواخر سال گذشته ـ از 24 بهمن ماه ـ آغاز شد و به مدت یک هفته (تا 30 بهمن ماه) با 89 اجرا در بخش های موسیقی نواحی، کلاسیک، پاپ، دستگاهی، تلفیقی، جاز و بین الملل ادامه یافت؛ جشنواره ای که خاتمه آن درست با اعلام رسمی شیوع کرونا در ایران همراه بود و انتشار اخبار مربوط به این ویروس فراگیر، فرصت نقد جشنواره را تا حدودی از رسانه ها گرفت.

در جشنواره سی و پنجم برخلاف دوره قبل که بخش بانوان حذف شده بود، حضور پنج گروه را داشتیم که البته برنامه ریزی انجام شده برای برگزاری کنسرت ها به لحاظ زمان بندی و سالن با نقدهایی از طرف خود این هنرمندان روبه رو شد. اضافه شدن جایزه موسیقی و رسانه هم از جمله بخش های جدید این جشنواره بود که آن هم به نوبه خود با نقدهایی رو به رو شد.

از اینها که بگذریم قرار بود در جشنواره سال جاری هشت گروه موسیقی بین الملل حضور داشته باشند که پلوان حمیداف از ترکمنستان به علت شیوع بیماری کرونا از حضور در این جشنواره انصراف داد. ولی هفت گروه دیگر که شامل اجراهای متنوع جاز، رسیتال پیانو، دوئت آکاردئون و ساکسیفون، دوئت زهی اتریش، ضابط نبی زاده از آذربایجان و ظافر یوسف از تونس بود به عنوان اجراهای خوب و باکیفیتی از آنها یاد شد و از جمله نقاط قوت جشنواره 98 به شمار می آمدند.

اما در جشنواره سی و پنجم اجراهای نواحی با استقبال خوبی روبه رو نبود و حتی بعضی، از کیفیت آنها شکایت می کردند. از طرفی سال جاری قیمت بلیط های جشنواره نسبت به دوره قبل افزایش یافته بود که در کنار شرایط حاکم بر جامعه باعث شد استقبال از اجراها به طور چشم گیری کاهش یابد.

پیش از آغاز جشنواره در صحبتی که با رییس دفتر موسیقی داشتیم بحث رقابتی بودن جشنواره را مطرح کردیم که او به آیین نامه اشاره نمود و گفت که آیین نامه اجازه این کار را نمی دهد. اله کمک در عین حال تاکید نمود که بهتر است رقابتی بودن جشنواره حداقل در بعضی بخش ها اضافه گردد.

به طور کلی جشنواره موسیقی سی و پنجم که در سایه اتفاقات سال 98 برگزار گردید، طبیعتا از این مسائل متاثر بود و این مسائل بر میزان استقبال هنرمندان و البته تماشاگران هم تاثیر گذاشته بود.

با در نظر دریافت کلیه این موارد تصمیم گرفتیم با حسین علیشاپور ـ خواننده آواز ایرانی و پژوهشگر موسیقی ـ که پیشتر تجربه حضور در این جشنواره را داشته است، صحبتی داشته باشیم تا شاید بتوان پیشنهادی برای بهبود شرایط برگزاری این جشنواره را از زبان او بیان نمود.

اگر شرایط خوب نیست جشنواره برگزار ننمایند

علیشاپور در ابتدا با بیان اینکه عدم توفیق و استقبال از جشنواره موسیقی فجر 98 تابع یک سری مسائل اجتماعی و سیاسی بود به خبرنگاران می گوید: در زمان برگزاری جشنواره ویدیویی از اجرای ارکستر سمفونیک صداوسیما دیدم که تعداد تماشاگرهای آن کمتر از نوازندگان بود. جشنواره موسیقی فجر همواره به گونه ای بوده است که افرادی برای حضور در آن دعوت شده یا برای حضور در آن درخواست داده اند. ولی سال جاری خیلی ها در جشنواره حضور پیدا نکردند و شاید به همین دلیل برگزارنمایندگان جشنواره مجبور شدند راه را برای افرادی در سطح هنری پایین تر باز بگذارند.

او ادامه داد: برگزاری یک جشنواره موسیقی در کشور باید فارغ از کلیه جریانات سیاسی یا اجتماعی باشد و همگام با مردم پیش رود. سال جاری بعضی دوست نداشتند در این جشنواره حضور پیدا نمایند؛ پس وقتی مردم از لحاظ روحی در شرایط خوبی نیستند اصلا جشنواره برگزار ننمایند. برگزاری جشنواره در شرایط نامناسب باعث جدایی متولیان امر از مردم می گردد؛ چون مردم مخاطب کنسرت هستند. هنرمند هم از مردم است و برای اجرا در یک کنسرت باید روحیه داشته باشد. رایانه نیست که به صورت برنامه ریزی شده چیزی را اجرا کند، او به احساس احتیاج دارد.

علیشاپور به شرکت نکردن هنرمندان خوب موسیقی نواحی در جشنواره موسیقی فجر اشاره می نماید و می گوید: ممکن است حضور نیافتن هنرمندان خوب نواحی در این جشنواره در پی اتفاقات کشور بوده باشد یا به دلیل مسائل اقتصادی؛ ولی واقعیت این است که معیشت این افراد در کل سال شرایط خوبی ندارد؛ حال اینکه در چنین جشنواره ای دستمزد معمولی دریافت نمایند یا ننمایند خیلی به حالشان فرق نمی نماید، پس در نهایت ترجیح می دهند در جشنواره حضور پیدا ننمایند.

او اظهار می نماید که هنرمندان پاپ هم در طول سال مدام کنسرت هایی را در ایران برگزار می نمایند و حضورشان در جشنواره تفاوتی به حال آنها ندارد.

به این هنرمند می گوییم که بخش پاپ اصولا برای تأمین هزینه های جشنواره است و همان گونه که گفت هنرمندان این بخش احتیاجی به حضور در این جشنواره ندارند و بیشتر شاید بر اثر یک اجبار در این جشنواره حضور پیدا می نمایند. شرح می دهد: نباید حضور موسیقی پاپ برای تأمین موسیقی ایرانی یا کلاسیک باشد. این امر درست نیست. به یاد دارم که در زمان تشکیل ارکستر سازهای ملی که من و آقای تاج در آن می خواندیم پس از برگزاری یک کنسرت به رهبری اسماعیل تهرانی که با استقبال رو به رو شد، گفتند که ارکستر باید منحل گردد؛ چون توجیه اقتصادی ندارد. گرچه که دولت باید ارکستر را حمایت کند. تا زمانی که چنین نگاه هایی وجود دارد و مسئولان برگزاری چنین جشنواره های را نوعی برطرف تکلیف می دانند، برگزاری جشنواره فایده ندارد.

موسیقی فولک سرمایه فرهنگی

او همچنین درباره استقبال مردم از موسیقی جدی می گوید: موسیقی کلاسیک یا فولک خیلی در ایران با استقبال روبه رو نمی گردد، و البته تقریبا در همه جای جهان به همین گونه است. اما در کشورهای پیشرفته این سبک از موسیقی را کنار نمی گذارند چون ثروت فرهنگی است و ثروت فرهنگی هم نباید پول ساز باشد و دولت باید از آن حمایت کند. ولی مدیران ایران می گویند چیزی را که پول ساز نیست باید به حال خود رها کرد.

با این شرایط جشنواره موسیقی فجر چگونه بهبود پیدا می نماید؟ اظهار می نماید: عوامل زیادی باید دست به دست هم دهند تا وضع این جشنواره بهبود یابد. موسیقی یک فضای شهری می خواهد؛ کنسرت های پاپ در سطح شهر بیلبوردهای تبلیغاتی دارند و تبلیغات گسترده ای برای آنها می گردد ولی برای کنسرت موسیقی جدی چنین امکاناتی وجود ندارد. دولت باید از این امر حمات کند ولی موسیقی جدی دغدغه آنها نیست. توجه به موسیقی جدی باید از کودکی و توسط آموزش و پروش در افراد نهادینه گردد. ولی تا زمانی که تناقضات وجود دارد و مثلا آموزش موسیقی در کلیه مدارس ممنوع است، نمی توان انتظار داشت بتوان جشنواره ای مانند فجر را به خوبی برگزار کرد. برگزاری جشنواره موسیقی فجر به عنوان فستیوال موسیقی کشور نباید بودجه پایینی داشته باشد وگرنه اتفاقی در آن نخواهد افتاد.

چه عواملی باید دست به دست هم دهند تا جشنواره خوبی برگزار گردد؟ می گوید: موسیقی باید از سوی دولت یک ارزش شمرده گردد؛ به خصوص موسیقی ملی. ولی اکنون بیشتر به عنوان یک امر ممنوعه تلقی می گردد نه یک ارزش؛ به همین دلیل نمی توان توقع داشت که هنرمندان بتوانند خیلی برای آن کاری نمایند.

جشنواره موسیقی فجر رایگان باشد

این پژوهشگر موسیقی درباره هزینه بلیط های جشنواره نیز بیان می نماید: جشنواره فجر که نباید پول بلیط بگیرد، باید رایگان باشد. به یاد دارم قبلا به فستیوال الانشاد در الجزایر رفتیم که اصلا شهر بزرگی نبود ولی بیش از 2000 تماشاچی کنسرت ها را به صورت رایگان تماشا می کردند.

با وجود کلیه این مسائل چه پیشنهادی برای بهبود این جشنواره دارید؟ علیشاپور تصریح می نماید: این جشنواره مانند استخوانی در گلوی مسوولان است، نه می توانند آن را کنسل نمایند و نه بهتر؛ به همین دلیل همین گونه آن را ادامه می دهند. این جشنواره خانه ای کلنگی است که باید آن را از نو ساخت. با این حال اگر بخواهند شرایط آن را بهبود ببخشند باید آن را در حوزه های مختلف در تمام طول سال برگزار نمایند نه اینکه یک هفته در سال به صورت فشرده. ما باید در چهار فصل سال چیزی به نام جشنواره موسیقی داشته باشیم. از هنرمندان باید به گونه ای دعوت گردد که آنها را تأمین نمایند و حواسشان باشد که جریانات جامعه به کدام سمت می رود. باید چهار تا 10 روز را در هر فصل برای حوزه های مختلف با یک دبیرخانه دائمی برای برگزاری جشنواره و با بودجه خوب در نظر بگیرند. همچنین مسوولان باید دنبال هنرمندان بروند؛ زیرا هنرمندان سال ها می مانند و کار هنری می نمایند و این مدیران هستند که مدام تغییر می نمایند.

او در پاسخ به اینکه رقابتی شدن جشنواره چه کمکی می نماید؟ می گوید: رقابت یک مسئله است و اجرای جنبی مسئله دیگر. رقابت در بین جوانان است و باید برای آن تقسیم بندی سنی وجود داشته باشد. برای استادان و قدیمی ترها باید بخش جنبی در نظر بگیرند که بیایند و موسیقی خوب اجرا نمایند.

علیشاپور درباره از سرگیری مجدد بخش موسیقی بانوان هم گفت که اعتقادی ندارد؛ زیرا موسیقی مرد و زن ندارد، موسیقی، موسیقی است.

او در خاتمه درباره دبیری این جشنواره گفت: دبیری جشنواره یک کار تشریفاتی است و جشنواره جزئیات و تعرفه هایی دارد که ثابت هستند و پیشتر ثبت شده اند؛ به همین دلیل حضور دبیر تفاوت چندان ندارد و کار خاصی نمی تواند برای جشنواره انجام دهد.