هنرمندان خبرساز سال 98 - هدا بلاگ

1. محمدرضا شجریان ؛ نور امید در روز های بد

حالا درست چهار سال است که محمدرضا شجریان در بستر بیماری است؛ اما هم چنان یکی از مهم ترین و خبرسازترین چهره های هنری است. در آخرین روز های سال بار دیگر حال او به وخامت گرایید و التهاب فراوانی را در میان هنردوستان ایجاد کرد؛ به طوری که در همان شبی که برای بار چندم خبر درگذشت او اعلام شد، جمع زیادی از دوست دارانش مقابل بیمارستان جم جمع شدند و آرام نگرفتند تا همایون شجریان در بین شان آمد و از شرایط جسمانی پدرش برای آنان گفت؛ اما انتشار آلبوم موسیقی خراسانیات نور امیدی بود در روز هایی که سراسرش را اخبار بد فرا گرفته است. این اثر حاصل همکاری مشترک خسروی آواز ایران است و زنده یاد پرویز مشکاتیان؛ خراسانیات بر اساس اشعاری از باباطاهر عریان و ملک الشعرای بهار در سال 1365 ضبط شده است.

این اثر که برگرفته از موسیقی مقامی خراسان است، توسط گروه عارف اجرا شده و سا زو آوازی در آن آمده که حاصل اجرای شجریان و مشکاتیان در سال 1989 میلادی است. گفته می گردد مشکاتیان لاله بهار را به دلیل علاقه به محمدتقی بهار و به یاد او ساخت. او در همان زمان قطعات دیگری نیز بر اساس اشعار بهار ساخت که هم اکنون قرار است در خراسانیات منتشر گردد. اما خراسانیات تنها یک اثر از مجموعه بی نظیری است که این دو هنرمند با یکدیگر کار نموده اند. آشنایی مشکاتیان با شجریان در جشن هنر شیراز رخ داد.

2. همایون شجریان ؛ همایون و یک تجربه کاملاً متفاوت

همایون شجریان در امسال فعالیت های هنری خود را بیشتر به اجرای کنسرت در خارج از کشور معطوف کرد، اما خاتمه بعد از پنج سال، آلبوم مشترک او با علیرضا قربانی هم منتشر شد. انتشار این اثر مشترک موسیقایی به نوعی یکی از متفاوت ترین پروژه های همایون شجریان و علیرضا قربانی محسوب می گردد.

مهیار علیزاده آهنگساز شناخته شده موسیقی که طی سال های اخیر فعالیت های متفاوتی را در عرصه موسیقی انجام داده، این آلبوم را ساخته است. فرایند انتخاب اشعار و ساخت موسیقی و ضبط، چیزی حدود یک سال به طول انجامید. ضبط ارکستر کاملاً به صورت آنسامبل صورت گرفته و قسمت اعظم موسیقی در استودیوی تلویزیون کشور چک و همراه با ارکستر فیلارمونیک متروپولیتن پراگ صورت گرفته است. قسمتی از آن نیز در ایران توسط آنسامبل موسیقی معاصر ایرانی به سرپرستی علیزاده و به صورت مشترک در استودیوی ترانه و استودیوی کنگان (کرگدن) ضبط شده اند.

3. علیرضا قربانی ؛ 40 شب همخوانی با علیرضا قربانی

علیرضا قربانی مدتی کم کار بود تا اینکه در امسال کنسرت های با من بخوان را در تهران با بیش از 40 اجرا روی صحنه برد. علیرضا قربانی در این پروژه قطعاتی با موسیقی حسام ناصری را اجرا کرد و کارگردانی برنامه هم بر عهده رضا موسوی بود. در بخش موسیقی حسام ناصری موضوع را روی اجرایی الکتروآکوستیک گذاشته بود. مسیری که در آن سعی شده ضمن حفظ چارچوب های موسیقی اصیل ایرانی، نگاهی مدرن وجود داشته باشد و همین نگاه مدرن اتفاقاً باعث جذب مخاطبان جوان زیادی شد. در بخش کارگردانی هم یک تیم حدود 30 نفره از چند هفته پیش از برگزاری این اجرا ها در کاخ سعدآباد تهران، مشغول طراحی و ایده پردازی و اجرای دکور و جلوه های ویژه بصری بودند؛ آن هم در شرایطی که در هر برنامه کار رضا موسوی و علیرضا قربانی برای جلب نظر مخاطبان در بخش بصری سخت تر می گردد.

4. هوشنگ ظریف ؛ موسیقی ایران بدون ظریف

هوشنگ ظریف نوازنده تار که از مدت ها پیش با بیماری دست و پنجه نرم می کرد، در آخرین روز های اسفند از دنیا رفت. او در دوره عالی هنرکده موسیقی از محضر استاد علی اکبر شهنازی برای فراگیری ردیف بهره مند شد. از 1342 به مدت 17 سال به تدریس تار در هنرستان موسیقی پرداخت و از جمله شاگردان او می توان حسین علیزاده، داریوش طلایی، ارشد طهماسبی، حمید متبسم و ... را نام برد. ظریف سال هاست سولیست تار در ارکستر های متعدد سازمان ملی وابسته به وزارت فرهنگ و هنر در اجرای برنامه های موسیقی ارکستر های مزبور در سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران بود. او اجرا های متعددی با گروه فرامرز پایور داشت. از دیگر آثار او می توان به نت نگاری و ویرایش چهار کتاب درباره استاد لطف الله مجد، جلیل شهناز و فرهنگ شریف و ابراهیم سرخوش، مجموعه های صوتی تک نوازی از جمله دشتی و اصفهان، هم نوازی با استاد فرامرز پایور در آثار متعدد، اجرای گوشه هایی از ردیف موسی خان معروفی به کوشش کامبیز روشن روان و ... اشاره نمود.

5. حسین دهلوی ؛ مرگ غمگین مرد استاد

حسین دهلوی مهرماه سالی که گذشت، دار فانی را وداع گفت. او را باید یکی از تأثیرگذارترین چهره های معاصر در حوزه موسیقی دانست. او فراگیری ویلن را نزد ابوالحسن صبایی گرفت و در هنرستان عالی موسیقی نزد حسین ناصحی و هایمو تویبر آهنگسازی را فرا گرفت. باله بیژن و منیژه و سبکبال از پرآوازه ترین آثار او هستند. در نوزدهمین دوره انتخاب کتاب سال در سال 1379، کتاب پیوند شعر و موسیقی آوازی نوشته حسین دهلوی، برنده جایزه کتاب سال شد. آخرین اجرای رسمی آثار او در تالار وحدت و در افتتاحیه جشنواره موسیقی فجر سال 1397 بود که پویان آزاده به عنوان تکنواز پیانو اثر چهارگاه برای پیانو و ارکستر از ساخته های حسین دهلوی را با همراهی ارکستر ملی ایران به رهبری فریدون شهبازیان برای نخستین بار اجرا کرد. حسین دهلوی در 23 مهر 1398 پس از چند سال ابتلا به بیماری آلزایمر و بیماری تنفسی در 92 سالگی در بیمارستان دکتر شریعتی تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

6. کیهان کلهر ؛ مرد دنیای موسیقی

کیهان کلهر در اکسپوی دنیای موسیقی وومکس جایزه مرد سال موسیقی 2019 را دریافت کرد. او جایزه تبحر و چیره دستی وومکس را دریافت کرد. کلهر در سخنانی هنگام دریافت جایزه از حمایت و دیده شدن ابراز خرسندی کرد و اضافه نمود: این یک دستاورد شخصی نیست. تاریخ، کار سخت و کوشش بسیار پشت این جایزه است. کیهان کلهر همچنین با نام بردن از شجریان، استاد آواز ایران برای وی آرزوی سلامتی و جایزه خود را تقدیم وی کرد. پیشتر با اعلام رسمی وب سایت وومکس، برگزارنمایندگان این رویداد، دلیل این انتخاب را تسلط و یگانگی مهارت این ویرتئوز کمانچه در نوآوری و ایجاد زبان های جدید هیجان انگیز موسیقی برای رساندن سنت موسیقی کلاسیک ایرانی به گوش مردم سراسر دنیا عنوان کردند. این سایت در توصیف هنر کمانچه نوازی کلهر نوشت: برای کلهر که کمانچه صدای اوست. هنگامی که می نوازد انگار زبانی کامل ایجاد می نماید که با سراسر مردم دنیا از گذشته دور تا آینده ارتباط برقرار می نماید.

7. ابوالحسن خوشرو ؛ موسیقی مازندران یتیم شد

موسیقی مازندران در امسال یکی از مهم ترین چهره های خود را از دست داد. ابوالحسن خوشرو بعد از مدت ها تحمل بیماری درگذشت. او چندی قبل در جلسه شورای ثبت میراث ناملموس وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به عنوان گنجینه زنده بشری انتخاب شد. استاد ابوالحسن خوشرو متولد سال 1325 روستای ساروکلا قائمشهر بود که از کودکی به نواختن لَلِه وا با نی چوپانی پرداخت و برای تکمیل دانش موسیقی خود از هنرستان موسیقی تهران فارغ التحصیل شد. این هنرمند در اجرای آواز های مازندرانی و تلفیقی از شیوه های استادان قدیم، سبک و لحن شخصی خود را ارائه کرد و این ویژگی، او را از دیگر هنرمندان موسیقی اصیل مازندرانی متمایز و برجسته ساخت. او جوایز بسیاری در عرصه محلی و ملی دریافت کرد که همگی به خاطر صدای زیبا، اصیل و پرسوز و همچنین سبک ویژه اش در آوازخوانی بوده است.

8. محمد احصایی ؛ نمایش گنجینه خوشنویسی

محمد احصایی امسال نمایشگاه آثار خود را در گالری بوم روی صحنه برد. این نمایشگاه نمونه هایی شاخص از آثار این هنرمند پیشکسوت بود که از سال 1354 تا امروز را دربر می گیرد. نمونه هایی از مجموعه های شناخته شده ای مانند عشق، آن، محبت... که در این میان سری الفبای ازلی با نمایش 17 کار، بیشترین حضور را به خود اختصاص داد. سید محمد احصایی متولد 1318 در قزوین است. او در زمینه خوشنویسی، گرافیک و نقاشی؛ افزون بر داخل کشور، آوازه بین المللی دارد. احصایی را از بنیان گذاران نقاشی خط در ایران به شمار می آورند؛ او در این میان با شخصیت ویژه ای که در آفرینش حروف به کار می بندد، راه خاصی برای خویش گزیده که به امضای آثار او بدل شده است. او را که خوشنویسی تواناست، در میان نقاشان سقاخانه به سنت و از آن مهم تر خوشنویسی نزدیک تر می دانند و دلیل آن را وفاداری به سنت های خوش نویسی و اتصال به شکل واقعی حروف برمی شمرند؛ هنرمندی که رویکردش حرکت از خوش نویسی به سوی نقاشی است.

9. پرواز همای ؛ همای و حلاجش

پرواز همای امسال با میزبانی از 82 هزار مخاطب، اپرای حلاج را روی صحنه برد. او تابستان امسال این اپرا را در کاخ نیاوران به صحنه برد. حلاج سال هاست که در کوشش است تا موسیقی ایرانی را با شیوه ای جدید عرضه کند و حالا پس از قرن ها داستان پیدایش، مبارزه، به سلاخی کشیدن و بردار آویختن حسین منصور حلاج - شاعر و عارف سده سوم هـ. ق - را با همراهی گروه عظیم بازیگران، نوازندگان و سماع گران روی صحنه ببرد و به همین منظور از اشعار مولانا، عطار نیشابوری و حافظ که برای این عارف عظیم نوشته شده، بهره برده و در کنارش خود نیز قطعاتی را سروده است. او جز سرودنِ اشعار، کارگردانی و تهیه نمایندگی این پروژه را نیز برعهده دارد. علاوه بر پرواز همای و محمدحسین صفری که نقش منصور حلاج و شبلی را در این اپرا ایفا نموده اند، بازیگران دیگری از جمله بهزاد جاودان فرد، بهراد ابراهیمی، بهادر فاضل، آصف جاودان فرد، مهرداد آبجار، حسین زیادخان پور و ... در این اجرا به ایفای نقش پرداختند.

10. حسین علیزاده ؛ نی نوا دست نویس شد

امسال حسین علیزاده آلبوم های در دل ماند، نهان، جلد های 5 و 5 کتاب ده قطعه برای تار و کتاب پارتینور دست نویس نی نوا را منتشر کرد. نی نوا یکی از پراقبال ترین آثار موسیقایی ملی ایران در چهار دهه گذشته است که شهرتی فرامرزی دارد. این اثر ارکسترال در دستگاه نوا با موضوع ساز نی به آن جلوه ای خاص بخشیده و دارای فراز و فرود های تأثیرگذاری است که به فراخور زمان خالق اثر و نیز با توجهی عمیق به گذشته، نگاهی دقیق به افق های روبه رو دارد که به همین سبب عموم مستمعین با این اثر جوششی، احساس همزادپنداری می نمایند. در تمام دنیا مراکز هنری صفای خاصی دارند، در ایران هم البته این صفا وجود دارد؛ مثلاً در هنرستان موسیقی که فرشته ها در آن درس خوانده اند، که هنرمندانی همچون هوشنگ ظریف از این جمله اند. در این آلبوم، نی، نقش یک راوی را دارد و مصرع نخست از نی نامه مولوی، یکی از مواردی بوده که علیزاده از آن ایده گرفته است. تکنوازی نی در این آلبوم توسط جمشید عندلیبی صورت گرفته است.

آژانس دور زمین: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه