معرفی شرکای اصلی تجارت ایران و اروپا در دوماهه نخست2020 - هدا بلاگ

با ما سفر کنید و با تور اروپا ارزان از قاره سبز دیدن کنید و با دریافت خدمات ویزای شینگن از گردش به دور اروپا لذت ببرید.

به گزارش خبرنگاران البته این نکته را باید در نظر داشت که با وجود بهبود تجارت ایران با کشورهای اروپایی در این بازه زمانی، ارزش تجارت نسبت به دوره مشابه سال 2018 به علت افت شدید صادرات نفتی و تحریم ها کاهش قابل توجهی داشته است.

صادرات و واردات ایران در دو ماه نخست سال 2020 میلادی رشد داشته است. ارزش تجارت کالایی ایران و اتحادیه اروپا (27 کشور) در دو ماهه نخست سال 2020 حدود 824 میلیون یورو بوده که از این مقدار، حدود 175میلیون یورو مربوط به صادرات کالایی ایران به اتحادیه اروپا و 649 میلیون یورو مربوط به واردات کالایی ایران از اتحادیه اروپا بوده است. صادرات ایران به اتحادیه اروپا در دو ماهه نخست سال 2020 نسبت به مدت مشابه سال 2019، حدود 52 درصد افزایش یافته و ارزش واردات ایران از اتحادیه اروپا نیز رشد 7 درصدی داشته است. تراز تجاری ایران با اتحادیه اروپا نیز طی مدت مذکور با بهبود 5/ 17 میلیون یورویی به حدود منفی 473 میلیون یورو طی دو ماهه نخست 2020 رسیده است. عامل مسلط در افزایش ارزش صادرات و واردات کالایی ایران به اتحادیه اروپا طی مدت مذکور، به ترتیب رشد ارزش صادرات سوخت های معدنی، روان کننده ها و محصولات مرتبط و افزایش واردات مواد غذایی و حیوانات زنده از اتحادیه اروپا بوده است. در میان کشورها نیز افزایش صادرات به هلند و افزایش واردات از آلمان به عنوان عامل اصلی افزایش تجارت ایران و اتحادیه اروپا طی دو ماهه نخست 2020 شناخته شده اند. به گزارش معاونت آنالیز های مالی اتاق بازرگانی تهران به نقل از آمارهای یورواستات، اگرچه ارزش صادرات یا واردات ایران به اتحادیه اروپا در دو ماهه نخست 2020 نسبت به دو ماهه 2019 رشد نموده، اما نسبت به ارقام مشابه 2018 کاهش قابل توجهی به علت افت شدید صادرات نفتی و تحریم های وضع شده علیه ایران داشته است.

فرایند تجارت ایران با اتحادیه اروپا

آنالیز روابط تجاری ایران و اتحادیه اروپا از سال 2017 نشان می دهد که تجارت کالایی بین ایران و اتحادیه اروپا از نیمه دوم سال 2018 دچار تغییرات شدیدی شده و فرایند کاهش تجارت ایران و اتحادیه اروپا از حدود ماه نوامبر 2018 آغاز شده است. رقم تجارت ایران با اتحادیه اروپا از حدود 8/ 1میلیارد یورو در اکتبر سال 2018 به حدود 685 میلیون یورو در ماه نوامبر همان سال رسیده و پس از دو ماه متوالی کاهش، در ابتدای سال 2019 به 320میلیون یورو رسیده است.

آنالیز صادرات و واردات ایران با اتحادیه اروپا طی سال های گذشته نشان می دهد که مجموع صادرات کالایی ایران به اتحادیه اروپا در سال های 2018و 2019 نسبت به سال های ماقبل، کاهش داشته اما این کاهش در سال 2019 بسیار بیشتر بوده است (کاهش 7درصدی در سال 2018 و کاهش 93درصدی در سال 2019). این موضوع برای واردات ایران از اتحادیه اروپا نیز رخ داده؛ به طوری که واردات کالایی ایران از اتحادیه اروپا در سال 2018 نسبت به سال 2017 با حدود 18 درصد کاهش و در سال 2019 نسبت به 2018 با حدود 49 درصدکاهش همراه بوده است. آنالیز فرایند ماهانه صادرات ایران به اتحادیه اروپا و واردات ایران از اتحادیه اروپا از ابتدای سال 2017 و قبل از تشدید تحریم ها نیز نشان می دهد از ماه نوامبر سال 2018، صادرات ایران به اتحادیه اروپا و واردات آن از اتحادیه اروپا کاهش شدیدی داشته است (به ترتیب کاهش 62 درصدی و کاهش 58درصدی). این فرایند کاهشی تا ابتدای سال 2019 ادامه داشته و پس از آن ارزش صادرات و واردات ایران با اتحادیه اروپا در سطحی بسیار پایین تری اجرا شده است.

تحولات دو ماهه نخست سال 2020

طی دو ماه نخست سال 2020، ایران و 27 کشور اتحادیه اروپا حدود 824 میلیون یورو تجارت کالایی داشته اند که این میزان نسبت به دو ماه نخست سال 2019، رشد حدود 14 درصدی داشته است.

از این میزان تجارت، حدود 175 میلیون یورو مربوط به صادرات کالایی ایران به اتحادیه اروپا و 649 میلیون یورو، واردات کالایی ایران از اتحادیه اروپا است که هر دو نسبت به مدت مشابه سال 2019 افزایش داشته اند. اما موضوع مهم این است که اگرچه ارزش صادرات یا واردات بازه زمانی مورد آنالیز نسبت به دو ماهه 2019 رشد داشته، ولی نسبت به ارقام مشابه سال 2018، افت قابل توجهی به علت افت شدید صادرات نفتی و تحریم های وضع شده علیه ایران داشته است.

آنالیز تراز تجاری ایران و اتحادیه اروپا نیز نشان می دهد افزایش بیشتر در ارزش صادرات ایران به اتحادیه اروپا نسبت به افزایش ارزش واردات ایران از اتحادیه اروپا در مدت مذکور منجر به کاهش تراز تجاری منفی ایران با اتحادیه اروپا طی دو ماه نخست سال 2020 نسبت به مدت مشابه 2019 شده و تراز تجاری ایران را به منفی 473 میلیون یورو رسانده است.

مقایسه تجارت کالایی

مقایسه صادرات و واردات کالایی ایران به اتحادیه اروپا طی دو ماه نخست سال 2020 با صادرات و واردات کالایی ترکیه به اتحادیه اروپا طی مدت مذکور نشان می دهد که ترکیه در دو ماه نخست سال 2020 حدود 6/ 11 میلیارد یورو کالا به اتحادیه اروپا صادر نموده که اگرچه این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل با کاهش جزئی همراه بوده، اما ارزش صادرات ترکیه به اتحادیه اروپا بالغ بر 66 برابر صادرات ایران به اتحادیه اروپا در مدت مذکور بوده است. همچنین واردات ترکیه از اتحادیه اروپا در دو ماه نخست سال 2020 نیز حدود 12 میلیارد یورو بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش حدود 20 درصدی داشته است. مقایسه واردات کالایی ایران و ترکیه از اتحادیه اروپا حاکی از 18 برابر عظیم تر بودن واردات ترکیه از اتحادیه اروپا نسبت به واردات ایران از این اتحادیه است. در مجموع می توان گفت ارزش تجارت ترکیه با اتحادیه اروپا در دو ماه نخست سال 2020 حدود 6/ 23 میلیارد یورو بوده که حدود 29 برابر ارزش تجارت ایران با اتحادیه اروپا است.

صادرات به تفکیک گروه های کالایی

بر اساس این گزارش، ایران در دو ماه نخست سال 2020، حدود 175 میلیون یورو صادرات کالا به اتحادیه اروپا داشته که این رقم در مقایسه با دو ماه نخست سال 2019 افزایش 52 درصدی داشته است. بر اساس آمارهای اعلام شده اتحادیه اروپا، عامل مسلط در افزایش صادرات کالایی ایران به اتحادیه اروپا در مدت مذکور، افزایش صادرات گروه سوخت های معدنی، روان کننده ها و محصولات مرتبط ایران به کشورهای اتحادیه اروپا (با مشارکت حدود 30 واحد درصدی) و گروه مواد غذایی و حیوانات زنده (با مشارکت حدود 27 واحد درصدی) بوده است. صادرات مواد شیمیایی و سایر محصولات مرتبط نیز با مشارکت حدود 5 واحد درصدی عاملی دیگری در این افزایش صادرات ایران به اتحادیه اروپا طی مدت مذکور به شمار می فرایند.

مقایسه گروه کالاهای صادراتی ایران به اتحادیه اروپا طی دو ماه نخست سال 2020 و مدت مشابه سال 2019 حاکی از تغییر قابل توجه در گروه کالاهای صادراتی ایران به اتحادیه اروپا در امسال است. به طوری که سهم صادرات سوخت های معدنی، روان کننده ها و محصولات مرتبط از کل صادرات ایران به اتحادیه اروپا، از 3/ 0 درصد در دو ماهه سال 2019 به 20 درصد دو ماهه نخست سال 2020 افزایش یافته است (افزایش حدود 67 برابری). علاوه بر آن، سهم صادرات مواد غذایی و حیوانات زنده نیز در مدت مذکور از حدود 31 درصد به حدود 38 درصد رسیده است. در این میان، سهم صادرات گروه های کالایی مانند مواد خام خوراکی به جز سوخت، مواد شیمیایی و کالاهای ساخته شده کاهش یافته است.

صادرات به تفکیک مقاصد

صادرات کالایی ایران به کشورهای اتحادیه اروپا در دو ماهه نخست سال 2020 نسبت به دو ماهه نخست سال 2019 در بیش از نیمی از کشورها (14 کشور) افزایش و در 11 کشور کاهش یافته است (در زمان تهیه این گزارش آمار دو کشور موجود نبوده است). با این حال صادرات ایران در دو ماهه نخست سال 2020 به کشورهای اتحادیه اروپا نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد 52 درصدی داشته است. 5 مقصد عمده صادراتی ایران به اتحادیه اروپا در میان 27 کشور عضو این اتحادیه در دو ماهه نخست سال 2020، کشورهای آلمان، ایتالیا، هلند، اسپانیا و بلژیک هستند که در مجموع حدود 78 درصد از ارزش صادرات ایران به اتحادیه اروپا به این کشورها انجام می گردد. بیشترین رشد ارزش صادرات ایران در دو ماهه نخست سال 2020 نسبت به مدت مشابه سال 2019 به کشورهای لوکزامبورگ، هلند و فنلاند بوده است.

موثرترین عامل در افزایش ارزش صادرات ایران به اتحادیه اروپا در مدت مذکور نیز، افزایش صادرات ایران به کشورهای هلند با مشارکت 8/ 22 درصد، آلمان با مشارکت 4/ 100 درصد، اسپانیا با مشارکت 8/ 6 درصد، بلژیک با مشارکت 1/ 3 درصد و ایتالیا با مشارکت 4/ 2 درصد بوده است. بیشترین کاهش در ارزش صادرات ایران به اتحادیه اروپا طی مدت مذکور نیز به کشورهای یونان، لاتویا (یا لتونی)، جمهوری چک، مجارستان و دانمارک بوده است

واردات به تفکیک گروه های کالایی

واردات کالایی ایران از 27 کشور اتحادیه اروپا در دو ماهه نخست سال 2020 با افزایش حدود 43 میلیون یورویی نسبت به دو ماهه نخست سال 2019 به حدود 649 میلیون یورو (افزایش حدود 7 درصدی) رسیده است. عامل مسلط در افزایش ارزش واردات ایران از اتحادیه اروپا در مدت مذکور افزایش واردات گروه مواد غذایی و حیوانات زنده ایران از این کشورها (با مشارکت 8/ 8 واحد درصدی) بوده است. علاوه بر این، افزایش واردات ماشین آلات و تجهیزات حمل و نقل با مشارکت 2/ 3 درصدی و مواد خام غیرخوراکی به جز سوخت با مشارکت 2/ 2 درصدی از اتحادیه اروپا نیز از جمله عوامل موثر دیگر در افزایش واردات ایران از اتحادیه اروپا بوده اند.

مقایسه گروه کالاهای وارداتی ایران از اتحادیه اروپا در دو ماه نخست سال 2020 نسبت به دو ماه نخست سال 2019 نشان می دهد، سهم واردات گروه کالایی مواد غذایی و حیوانات زنده، مواد خام غیرخوراکی به جز سوخت و ماشین آلات و تجهیزات حمل و نقل از ارزش واردات ایران از اتحادیه اروپا طی مدت مذکور افزایش و سهم سایر گروه های کالایی کاهش یافته است.

جزئیات آماری از مبادی وارداتی

پنج مبدأ عمده واردات کالایی ایران از اتحادیه اروپا در میان 27 کشور عضو این اتحادیه در دو ماه نخست سال 2020 شامل کشورهای آلمان، ایتالیا، هلند، فرانسه و بلژیک هستند که در مجموع حدود 75 درصد از واردات کالایی ایران از این کشورهای اروپایی اجرا شده است. در میان کشورهای اتحادیه اروپا، بیشترین رشد واردات ایران مربوط به کشورهای اسلواکی، بلغارستان، لوکزامبورگ و کرواسی است. موثرترین عامل رشد 7 درصدی واردات ایران در دو ماهه نخست سال 2020 نسبت به مدت مشابه سال 2019 افزایش واردات ایران از کشور آلمان با مشارکت 6 واحد درصدی بوده است. بلغارستان با مشارکت 6/ 3درصدی، دانمارک با مشارکت 3/ 2 درصدی و بلژیک با مشارکت 7/ 1 درصدی نیز از دیگر عوامل موثر در افزایش واردات ایران بوده اند. بیشترین کاهش در ارزش واردات ایران از اتحادیه اروپا نیز مربوط به واردات از کشورهای ایرلند، سوئد و فنلاند است.