یک گل، 10 گل، صدها گل
به گزارش هدا بلاگ، علاقه مندان گل و گیاه به چند دسته تقسیم می شوند. یک دسته آنهایی هستند که علاوه بر نگهداری، اهل تکثیر گیاهان شان هم هستند اما از این گروه عده ای یک قدم جلوتر می فرایند و بعد از تکثیر آغاز می نمایند به هدیه دادن گیاهان تازه تولیدشده.

این کار هم صرفا یک تفریح برایشان حساب نمی گردد بلکه لذتبخش تر از خرید است. آنها دوست دارند عشق و علاقه شان را با دیگران تقسیم نمایند و شعارشان این است چرا یک نفر بیشتر را دوستدار گل و گیاه نکنیم؟ و چه تبلیغی بهتر از ارائه دسترنج خودشان. اما در مرحله بعدی بهتر است راه و روش این کار را هم به افراد تازه کار آموزش دهند تا در این جهت بمانند و علاقه مندی شان دوچندان گردد.
این گزارش را بخوانید تا هم با چهار روش رایج برای تکثیر گیاهان آشنا شوید و هم بدانید اگر شما هم می خواهید گیاهی را پرورش دهید و با تکثیر کردنش آن را با دیگران به اشتراک بگذارید چه باید بکنید.
روش های تکثیر
روش اول را که همه می شناسید. بسته به نوع بذر باید آن را در خاک کاشت و مراقبت کرد تا سبز گردد. پس برویم سراغ روش دوم و انواع آن. انواع روش های تکثیر رویشی شامل: قلمه زدن، پیوند زدن، تکثیر با اندام های زیر زمینی مثل پیاز، پیاز توپر یا کورم، ساقه زیر زمینی، ساقه غده ای، ریشه غده ای، تقسیم بوته، خوابانیدن و ساقه های فراینده. در ادامه می خواهیم از زاویه دیگری به انواع این روش ها بپردازیم.
روش اول: تکثیر گیاهان در آب
اولین سؤالی که پیش می آید این است اصلا چرا کشت در آب؟ و دومین سؤال هم این که مزایای این روش نسبت به کشت در خاک چیست؟
ساده ترین روش تکثیر گیاه است. تمام کاری که شما باید انجام دهید قلمه گرفتن از گیاهی است که دست کم یک گره داشته باشد. گیاهانی که به خوبی به تکثیر در آب جواب می دهند پتوس، فیلودندرون و برگ انجیری هستند.
اگر عاشق گل و گیاه هستید ولی فضای کوچک خانه تان همواره مانع این کار بوده، این روش راه را برای عملی کردن علاقه تان هموار می نماید.
هم جای کمی اشغال می نماید و هم انتقال و حمل ونقل گلدان ها به علت سبکی شان خیلی راحت است.
برای کسانی که از تعویض خاک و میزان گلدان می ترسند این روش راه دور زدن این ترس است.
با این کار دیگر احتیاج به سختی های تشخیص زمان مناسب آبیاری نیست.
اگر در هنگام سفر مدام نگران آبیاری گلدان هایتان هستید با این روش آسودگی بیشتری در موردشان خواهید داشت. حتی می توانید قبل از سفر ظرف شان را عظیم تر کنید تا آب کافی در اختیارشان باشد.
پرورش گل و گیاه در آب این حسن را دارد که رشد ریشه های گیاه و فرایند رویشی آن را هر روز از نزدیک ببینید. این جذابیت را نباید نادیده گرفت به ویژه برای بچه ها.
با این کار شما ترکیبی از گل گلدانی و گل شاخه بریده را همزمان دارید.
اگر به ترکیب رنگ ها در گلکاری علاقه مندید می توانید آن را در این روش هم پیاده کنید. مثلا در یک شیشه نسبتا عظیم چند گیاه متفاوت قرار دهید که رنگ هایشان دامنه ای از سبز روشن تا سبز تیره است یا داشتن مخلوطی از سبز و بنفش.
کم هزینه تر بودن این کار به علت حذف خرید گلدان و خاک.
چگونه انجامش دهیم: با استفاده از یک قیچی یا چاقوی تیز و تمیز بخش مورد نظر را ببرید. حواس تان باشد این بخش حتما باید دارای یک گره باشد. بعد آن را در آب بگذارید. چند هفته طول می کشد تا ریشه بدهد. وقتی ریشه ها میزان شان به چهار- پنج سانتی متر رسید، می توانید آنها را به خاک منتقل کنید.
مرحله بعد از انتقال مرحله حساسی است. چند هفته اول خاک را مرطوب نگه دارید چون گیاه شما هنوز عادت زندگی در آب را دارد. به نظر ما این روش برترین است چون به کمترین کوشش و مهارت احتیاج دارد و با کمی مراقبت و حوصله، می توان گیاه نوی را فراوری کرد.
روش دوم: تکثیر ساقه های فراینده
شما می توانید از این روش برای تکثیر و تقسیم انواع زیادی از گیاهان بهره ببرید.
ساقه های فراینده: فرایند رشد توت فرنگی را دیده اید؟ ساقه های آن در سطح باغچه یا گلدان می خزند و از گره های روی هر بند، گیاه نوی رشد می نماید که می توان آن را به صورت مستقل کشت کرد. گل ساکسی فراژ هم مثل توت فرنگی یک گیاه فراینده است که ساقه های نازکش در سطح خاک ریشه می دواند. این ساقه های فراینده استولون نام دارند.
خوابانیدن: یک روش ساده و نسبتا کم هزینه برای گیاهان خاصی است. نوک ساقه گیاهی را که در حال رشد است درون خاک پای خودش فرو می نمایند و دوباره مقداری خاک روی آن می ریزند تا کم کم ریشه بزند و تبدیل به یک گیاه نو گردد.
بعد می توان آن را قطع و در محل نو که باغچه یا گلدان است، کشت کرد. پیچ امین الدوله یا همان یاس، هلکسین، یاس زرد، پاپیتال، دراسنا، ساکسی فراگا، فیکوس، بنجامین، کروتون و پیچ مومی به این روش قابل تکثیرند.
یکی دیگر از محبوب ترین گیاهان برای تکثیر با این روش گل پول چینی است. قلمه زدن و تکثیرش راحت است چون خودش گیاهچه هایی را روی خاک گلدانش فراوری می نماید.
برای انجام این کار باید دو مرحله را پشت سر گذاشت؛ مرحله اول این که در اوایل بهار از ساقه آن قلمه بگیرید و در آب ریشه دار کنید. وقتی ریشه ها به میزان حدود چهار سانتی متر رسید آنها را در یک گلدان بکارید و آبش دهید.
مرحله دوم این که می توانید با یک چاقوی تمیز گیاهان نو را از گیاه مادر جدا کنید و به طور جداگانه در یک خاک نمدار بکارید. بعد از کاشت هم خاک را همواره نمدار نگه دارید تا وقتی که برگ های نو آن سبز شوند.
روش سوم: تکثیر با برگ
شما می توانید از این روش برای تکثیر انواع زیادی از گیاهان بهره ببرید. یک روش ساده و راحت که شاید همه تان یک بار آن را تجربه نموده باشید. این روش در واقع یک نوع قلمه زدن است.
در روش قلمه برگ قسمتی از سطح برگ به تنهایی یا به همراه دمبرگ کشت می گردد. برخی از انواع بگونیا، سانسوریا، پپرومیا یا برگ قاشقی و بنفشه آفریقایی با این روش زیاد می شوند.
قلمه برگ هم در آب ممکن است و هم در خاک؛ مثلا در برش برگ پپرومیا برای تکثیر شما می توانید یک تکه از برگ گیاه سانسوریا را ببرید و در آب بگذارید تا ریشه دهد. بعلاوه می توانید یک برگ از گیاه پپرومیا را در خاک مرطوب یا خزه بکارید. بعد از مدتی می بینید که برگ های ریز آغاز به رشد می نماید اما تا تماشا این مرحله باید شکیبا باشید.
نکته: همه گیاهان با این روش قابل تکثیر نیستند. پس ضروری است قبل از انجام این کار حتما یک جست وجو انجام دهید و بی خود گیاه را قلمه نزنید.
روش چهارم: تکثیر ساکولنت ها
ساکولنت ها همین گیاهان گوشتی و آبداری هستند که در اطراف ما به فراوانی دیده می شوند و به راحتی قابل تکثیرند اما چگونه می توان این کار را انجام داد. در ادامه هفت نکته را که باید در فرایند تکثیر رعایت کنید تو ضیح داده ایم.
برای تکثیر ساکولنت ها مستقیم آنها را در خاک نکارید.
قسمتی از انتهای برگ یا بچه های اطرافش را به آرامی جدا کنید؛ طوری که جای آن روی ساقه نماند و ساقه گیاه مادر زشت نگردد.
قلمه ها را چند روز در یک جای کم نور روی یک دستمال کاغذی قرار دهید تا پینه دهد. معمولا این کار سه روز طول می کشد.
بعد باید آنها را به صورت رو به بالا روی خاک بخوابانید. لازم نیست حتما انتهای برگ را در خاک فرو برد.
گلدان را در یک جای نیم سایه بگذارید. تجربه نشان داده نور مستقیم آفتاب برگ ها را خراب می نماید.
بعد از خشک شدن سطح خاک آن را آبیاری کنید.
این نکته را یادتان باشد ساکولنت ها خیلی سریع ریشه دار می گردد اما خیلی دیر تبدیل به یک گیاه کامل می گردد.
تکثیر یعنی چه؟
تکثیر، ایجاد گیاهان نو از گیاه اصلی یا مادر است. این کار روش های مختلفی دارد. به طورکلی شامل دو روش جنسی و غیرجنسی یا رویشی است. روش جنسی یا غیررویشی یعنی همان کاشت بذر که بیشتر در گل و گیاهان باغچه ای این کار انجام می گردد.
روش غیرجنسی یا رویشی هم انواع مختلفی دارد. مثل قلمه گرفتن از شمعدانی یا تقسیم برگ در سانسوریا و تقسیم بوته در آگلونما. معمول ترین روشی که این روزها خیلی مرسوم است قلمه گرفتن از گیاه و رشد ریشه های آن در آب است. در ساکولنت ها هم کافی است یک برگ را روی سطح خاک قرار داد تا رشد کند و تبدیل به گیاه کامل گردد.
زینب خزایی - جامعه / روزنامه خبرنگاران
منبع: جام جم آنلاین