چرا تعداد کتاب های سینمایی زیاد اما شمارگانش اندک است؟ - هدا بلاگ

خبرنگاران- شهاب مهدوی: 1. تعداد زیاد، شمارگان کم. این داستان کتاب های سینمایی این سال هاست. اگر در دهه60 تعداد انگشت شماری کتاب سینمایی در چاپ های متعدد منتشر می شدند، حالا داستان کاملا عکس شده است. تعداد قابل توجهی کتاب سینمایی منتشر می گردد؛ کتاب هایی که علاقه مندان جدی سینما در دهه60 آرزوی خواندنشان را داشتند ولی آن زمان چیزی نبود جز مجله فیلم و درک فیلم و شناخت سینما و نشانه ها و معنا در سینما و یکی دو کتاب دیگر. حالا اما لیست کتاب های سینمایی منتشر شده در 6 ماه از سال برابر همه آن کتاب هایی است که در طول یک دهه به بازار نشر می آمد.

• سینماها پس از یک ماه، فیلم نو اکران می نمایند | حمید لولایی در بام بالا
• تصاویر نخستین فیلمی که پس از یک ماه اکران می گردد | بازی لولایی با عروسک هایی از جنس مهمونی

2. در عصر دسترسی و گستردگی منابع به سر می بریم. برای دانستن مشخصات یک فیلم نه نیازی به فرهنگ فیلم های سینمایی بهروز دانشور است و نه دایره المعارف سینمایی بیژن خشنود. دیگر کسی برای کسب اطلاعات بیشتر از فیلمی که تلویزیون در عصر آدینه پخش نموده، به مجله فیلم، نامه نمی نویسد. با یک جست وجوی ساده در اینترنت، می گردد پاسخ سؤال هایی را گرفت که در گذشته به سختی و مرارت و صبوری به دست می آمد. در عصر دانلود و زیرنویس فارسی، دیگر کسی برای یافتن فیلمنامه ماجرا آنتونیونی، سراغ بساطی های خیابان انقلاب نمی رود؛ و شاید درست تر باشد که بگوییم کمتر می رود. تازه نسخه پی دی اف هر کتاب سینمایی قدیمی و نایابی هم در دسترس است.

هر فیلمی که بخواهید، هر کتابی که علاقه مند به خواندنش باشید و خلاصه هر محصول مرتبط به سینما، بسیار آسان تر از گذشته، در دسترس تان است. همه اینها خوب است و راهگشا و کار راه انداز. اگر در گذشته کل بضاعت ادبیات سینمایی مان درباره مثلا جان کاساوتیس در چند مقاله و گفت وگو چاپ شده در نشریات عموما کمیاب قدیمی خلاصه می شد، حالا فقط در یک سال 4کتاب پر و پیمان درباره این کارگردان درمی آید.

3. به داخل کتاب ها و شناسنامه شان که نگاه می کنیم، اگر با تیراژ 1000نسخه ای روبرو بشویم، باید ذوق کنیم، چون اغلب کتاب های سینمایی با شمارگان کمتر از 500 نسخه منتشر می شوند. برنده ماجرا کتاب هایی چون هنر سینما دیوید بوردول هستند که کتاب درسی شده اند. زمان گذشته و در این فاصله از عشق به مشق شب رسیده ایم. به اینکه برای خوانده شدن بسیار، باید پای نمره و کلاس وسط باشد وگرنه در شرایط عادی، مگر آدم بیکار است کتاب سینمایی بخواند.

دوستی می گفت با فردی روبرو شده که مدعی تدریس سینما و تحلیل فیلم بود و با افتخار می گفت در زندگی اش هیچ کتاب سینمایی را ورق نزده است. استاد همه دانش سینمایی اش را به وسیله اینستاگرام به دست آورده بود و در همان فضا هم مشغول به اشتراک گذاشتن آن چیزی بود که از سینما آموخته بود. تحلیل فیلم بدون اینکه اصلا رابین وود و دیوید تامپسون را حتی بشناسی. به همین سادگی. خیلی هم عالی.

4. از همین جاهاست که باید دلیل تیراژ پایین کتاب های سینمایی را جست وجو کنیم. البته که تیراژ کتاب در ایران کلا پایین است. و به شهادت آمارهای موجود می توان گفت در دهه های پیش رو خیلی بیشتر از کتاب می خواندند. الان و در حوزه ادبیات سینمایی، کتاب های بسیاری، به شکلی که می گردد نمادین خواندش، و برای جمعی بسیار محدود، منتشر می گردد. حتما بخشی از ماجرا به گران بودن کتاب ارتباط دارد. قطعا خریداری کتاب سینمایی جزو اولویت های اصلی حتی علاقه مندان سینما هم نیست.

غم نان پدر هر عشقی را درمی آورد؛ عشق به سینما که جای خود را دارد. اما باز هم این تمام داستان نیست. همه آنچه در بندهای قبلی این یادداشت آمد، تأثیر خود را گذاشته اند و نتیجه شده همین شرایطی که می بینیم. همین انتشار نمادین کتاب سینمایی که البته باید قدردان گستردگی اش باشیم که اگر این بازار کساد است، در عوض متنوع هست.

همین تنوع و گستردگی کتاب های سینمایی را باید غنیمت بدانیم. به نظر می رسد ما با جمع محدود اما ثابت قدمی روبرو هستیم که هنوز مخاطب کتاب های سینمایی است و این بازار متکثر اما کساد هم بر همین اساس همچنان پابرجاست. اینکه هنوز دویست، سیصد نفری هستند که حاضرند دست به جیب شوند و جای ساندویچ، کتابی درباره فیلم نوآر بخرند. همین ها که هنوز مانده اند و میان این همه داستان و ماجرا هنوز به تئوری مولف فکر می نمایند، باعث شده اند ناشران در عصر سهولت چاپ، این کتاب های سینمایی را همچنان منتشر نمایند. و خلاصه اینکه این داستان همچنان ادامه دارد.