گزارش نشریه جمهوریت، راه سخت ترکیه در شرق مدیترانه - هدا بلاگ

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، توافق دریایی ترکیه و دولت وفاق ملی لیبی، جهت تازه ای برای دولت اردوغان گشوده و حالا چنین به نظر می رسد که از منظر منافع ملی آنکارا، مفهوم خاص سرزمین آبی (ماوی وطن) به یک استراتژی پایدار و حیاتی تبدیل شده است.

اما ترکیه در شرق مدیترانه با چندین رقیب و مانع روبرو شده و چنین نیست که در این جهت با خاطری آسوده و بدون مزاحم، در جهت اهداف خود، حرکت کند.

سینان اولگن از استراتژیست های ترکیه بر این باور است که فشار سیاسی یونان از یک سو و قدرت بازدارندگی دریایی ترکیه از دیگر سو، موجب آن شده که احتمال تنش در شرق مدیترانه، روز به روز بیشتر و بیشتر شود.

او که ریاست مرکز مطالعات مالی و سیاست خارجی ( EDAM ) را در اختیار دارد، در تبادل نظر با روزنامه جمهوریت به مسائل مهمی اشاره نموده که نشان دهنده حساسیت سیاسی و نظامی پرونده شرق مدیترانه برای ترکیه، یونان و دیگر بازیگران است.

سینان اولگن در سال 1987 میلادی در ویرجینیای آمریکا به طور همزمان در دو رشته آی.تی و اقتصاد، بخشی از تحصیلات دانشگاهی خود را به خاتمه رسانده و سپس در بلژیک مدرک کارشناسی ارشد مطالعات انسجام مالی اتحادیه اروپا را کسب نموده و سپس به عنوان دیپلمات کشورش در رده های مختلف در اتحادیه اروپا و ناتو فعالیت نموده و هنوز هم از کارشاسان ارشد روندهای مطالعاتی ناتو است.

اهمیت توافق دریای یونان و مصر

سینان اولگن گفته است: در ر وزهای اخیر شاهد این بودیم که توافق دریایی بین آتن و قاهره، در رسانه های ترکیه و منطقه بازتاب گسترده ای پیدا کرد. اما واقعیت این است که ریشه های آغازین این توافق به دوران حسنی مبارک بازمی شود که می خواست با یونان توافق امنیتی دریایی و ایجاد منطقه انحصاری مالی امضا کند.

در این جهت طولانی قاهره زیر بار بعضی از پیشنهادهای یونان نمی رفت، اما امضای توافقنامه بین اردوغان و السراج موجب آن شد که قاهره و آتن نیز اختلافات خود را کنار بگذارند و پایان به توافق رسیدند.

البته من لازم می دانم شرح دهم که توافق امضا شده بین مصر و یونان یک توافقنامه کامل نیست و شرق مدیترانه را در بر نمی گیرد. در واقع چیزی که ما می بینیم، این است که مصر بعضی از ابعاد امنیت و منافع ملی ترکیه را نیز در نظر گرفته و بعضی از خواسته های یونان را نپذیرفته است. یعنی اختلافات ترکیه و یونان در خصوص تملک بعضی از جزایر بر روح توافقنامه، اثر گذاشته است.

ابعاد حقوقی مخالفت ترکیه با توافق نامه مصر و یونان

رئیس مرکز مطالعات مالی و سیاست خارجی در خصوص ابعاد حقوقی مخالفت ترکیه با توافق نامه مصر و یونان گفته است: ترکیه هنوز هم به بعضی از معاهده های حقوق بین المللی دریاها نپیوسته و به همین خاطر، عملاً نمی تواند در محاکم بین المللی، به خاطر نادیده دریافت حقوق قاره ای خود، از مصر و یونان شکایت کند و لاجرم باید این مشکل را از راه سیاسی و با توسل به مذاکره، حل نماید.

2 ابزار فشار مهم

سینان اولگن در ادامه گفته است: ترکیه راهی جز مذاکره ندارد. اما تا زمانی که طرفین بخواهند مذاکره نمایند، همگی به دنبال آن خواهند بود که جای پای خود را محکم نمایند و با دست پر و قدرت بیشتر وارد تبادل نظر شوند.

در نتیجه در این جهت، دو ابزار کاملاً متفاوت به کار گرفته خواهد شد. یونان کوشش خواهد نمود تا با حمایت اتحادیه اروپا، بر ترکیه فشار سیاسی وارد و کاری کند که پایتخت های اروپایی در حمایت از آتن، بر آنکارا فشار بیاورند. اما ترکیه در این جهت، از قدرت نظامی استفاده خواهد نمود و بازدارندگی نیروی دریایی خود را به عنوان یک کارت مهم به نمایش خواهد گذاشت.

هرچند هیچ کدام از این دو ابزار در خدمت حل مشکل نخواهند بود اما در نگاهی واقع بینانه باید این را بپذیریم که فعلاً راه دیگری وجود ندارد.

به عنوان مثال غافلگیرنماینده نخواهد بود اگر ترکیه یک بار دیگر کشتی های حفاری خود را وارد منطقه کند. ترکیه پیشتر به منظور نشان دادن حسن نیت، حفاری را متوقف نموده بود اما حالا و پس از امضای توافق بین مصر و یونان، یک بار دیگر دست به چنین اقدامی خواهد زد.

احتمال درگیری دور از ذهن نیست

سینان اولگن در ادامه گفته است:ما برای یک مدت تعیین، شاهد قدرت نمایی طرفین خواهیم بود و شرق مدیترانه به خاطر این تحرکات و قدرت نمایی ها تا حدی ناامن خواهد شد و حتی احتمال بروز درگیری نظامی در دریا، یک گزینه بعید و دور از ذهن نیست.

این تنش به نقطه ای می رسد که همه طرف ها خود را برای مذاکره مهیا نمایند. اما هنر در این است که تنش را تحت کنترل داشته باشند و کاری ننمایند که مجال ورود دیپلمات ها از دست برود.

در نتیجه ترکیه در این شرایط، باید جبهه تنش را محدودتر و تنگ تر کند، با دنیا ارتباط بیشتری بگیرد، حرف و پیغام خود را به شکل شفاف و به موقع به گوش دنیایان برساند و برای یک جنگ خبری - اطلاعاتی آماده شود.

وی در خصوص اهمیت جنگ اطلاعاتی و رسانه ای گفته است:این همان نقطه ای است که باید به خاطر آن، حزب عدالت و توسعه را مورد انتقاد قرار دهیم.

افکار عمومی داخل کشور مهم است. اما همزمان باید به فکر افکار عمومی دنیای هم باشیم. ما در سال 2019 میلادی و در جریان حمله به شرق فرات، نتوانستیم افکار عمومی دنیا را روشن و مهیا کنیم و تصویر بدی از ترکیه به دنیایان ارائه شد.

حزب عدالت و توسعه در این حوزه شایان انتقاد است و نمی تواند به شکل درخور و شایسته با داخل و خارج ارتباط برقرار کند و دغدغه های ترکیه را با کشورهای دنیا در میان بگذارد.

ما این همه در حوزه دیپلماسی عمومی پول خرج نموده ایم. اما هنوز هم نتوانسته ایم تصویر خوبی از ترکیه نشان دهیم و به ویژه نزد افکار عمومی غرب، ترکیه تصویر خوبی ندارد و در حوزه دموکراسی، حقوق بشر و آزادی بیان، تصویر بدی به نمایش گذاشته ایم.

خطای ترکیه در خصوص مصر

سینان اولگن در خصوص نگرش ترکیه به مصر گفته است:در سال 2016 میلادی و به ابتکار آلمان، مذاکره بین ترکیه و یونان به شکل خوبی پیش می رفت. اما خطای ترکیه در خصوص مصر، کاری کرد که زمینه برای امضای توافق بین قاهره و آتن، مهیا شود.

در کودتای مصر و همچنین در اثنای تحولات بهار عربی، حمایت ترکیه از اخوان المسلمین، رنگ مداخله به خود گرفت. از سال 2011 میلادی در خصوص مصر خطاهای جدی داشتیم. بعضی گفتمان ها و تبلیغات داخلی در خصوص اخوان المسلمین، موجب آن شد که در سیاست خارجی، فاکتور سنگینی بر میز ما گذاشته شود و در شرق مدیترانه دچار مشکل شویم.

رجحان دریایی کافی نیست، اف 35 ضروری است

وی در خصوص اهمیت توافق دریایی ترکیه و لیبی گفته است:حمایت از دولت السراج و ایستادگی در برابر بلوکی که علیه ترکیه شکل گرفته، ایجاب می نماید که در کنار رجحان دریایی، توانمندی هوایی بالایی نیز داشته باشیم. اما متاسفانه در حال حاضر چنین قدرتی نداریم. ترکیه برای حمایت از لیبی به اف 35 احتیاج دارد و باید به توافق با آمریکا بازشود و از این هواپیمای پیشرفته استفاده کند.

سینان اولگن در خاتمه به این اشاره نموده که با در نظر دریافت روینمودهای هوایی روسیه و مصر، ترکیه در میدان لیبی شرایط سختی دارد و خرید سامانه موشکی اس 400 برای ترکیه یک انتخاب صحیح نبود.

منبع : روزنامه جمهوریت

آژانس دور زمین: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه